Τρίτη 3 Απριλίου 2018

H μεγαλύτερη μεσαιωνική πλατεία της Ευρώπης




Οι περιηγήσεις μου στην Κρακοβία ολοκληρώνονται με μια βόλτα στην κεντρική πλατεία της αγοράς, για την οποία θα μπορούσα να μιλάω για ώρες. Δεν είναι τυχαίο πως για πολλά χρόνια, κάθε φορά που προσπαθούσα να φέρω στο νου μου την άγνωστη Πολωνία, αμέσως μου ερχόταν στο μυαλό η βασιλική της Αναλήψεως της Παναγίας με τα δυο κομψά καμπαναριά της. Κι όχι τυχαία, διότι τελικά αυτά ήταν που αποτυπώθηκαν καλύτερα στη μνήμη μου, από τις βόλτες μου σ' αυτήν την όμορφη πόλη.
Φτάνοντας πρωί στην πόλη, μας υποδέχτηκε μια συνηθισμένη κεντροευρωπαϊκή καταχνιά. Όμως, λίγο αργότερα, μας καλημέρισε ένας αδύναμος ήλιος που προσπαθούσε να ζεστάνει τα πρόσωπά μας. Μπορεί σε ζεστασιά να υστερούσε αλλά το φως του έδινε ζωντάνια στα χρώματα της πόλης. Ήταν ένα απόκοσμο φως που περνούσε μέσα από τα παγωμένα σύννεφα κι αποκτούσε μία χρυσή απόχρωση, δημιουργώντας μία ονειρική ατμόσφαιρα από τα πρώτα λεπτά που βρεθήκαμε στην πόλη.
Κι ενώ πάνω από τις στέγες ξεχώριζαν τα δυο καμπαναριά της βασιλικής που μας καλούσαν κοντά τους, το πρώτο κτίσμα που αντικρίσαμε στην πλατεία, ήταν η Αίθουσα των Υφασμάτων. Το Sukiennice θεωρείται ως το πρώτο mall παγκοσμίως, ενώ σήμερα διατηρεί την χρόνια χρησιμότητά του στεγάζοντας μιας μικρής αγοράς τουριστικών προϊόντων και υφασμάτων στην εσωτερική στοά του. Στον πάνω όροφο βρίσκεται η εθνική πινακοθήκη της πόλης, ενώ στις εξωτερικές στοές υπάρχουν καφετέριες κι εστιατόρια που δυστυχώς δε ξεφεύγουν από τη μίζερη τουριστική αύρα. Τα βράδια όμως, προσφέρουν μια ιδιαίτερη ζωντάνια στο κτίριο, το οποίο από μόνο του ξεχωρίζει χάρης στον ιδιαίτερο φωτισμό του. Η λεπτεπίλεπτη δουλειά και το μεράκι, πρόσφεραν ένα οικοδόμημα, το οποίο μέχρι σήμερα κεντρίζει τα βλέμματα για τι ιδιαίτερες λεπτομέρειές του, τις τοξωτές του καμάρες, τα διακριτικά του παράθυρα και τις κομψές του γωνίες.
Μπροστά από την Αίθουσα των Υφασμάτων, στέκει πάνω σε υπερυψωμένη βάση το άγαλμα του ποιητή και εθνικού ήρωα Adam Mickiewicz (1798-1855). Δυστυχώς σήμερα θαυμάζουμε το αντίγραφό του, καθώς το αυθεντικό γλυπτό καταστράφηκε από τους Γερμανούς ναζί, οι οποίοι επεδίωκαν να σβήσουν κάθε σλαβικό στοιχείο απ' αυτήν την χώρα. Πίσω απ' το κτίριο συναντάμε το τεράστιο κεφάλι του Έρωτα Δεσμώτη (Eros Bendato) του Igor Mitoraj, έργα του οποίου έχουμε δει στον αρχαιολογικό χώρο της Πομπηία και στην Κοιλάδα των Ναών του Ακράγαντα. Το κενό του κέλυφος έχει μετατραπεί σε πόλο έλξης κυρίως τουριστών, οι οποίοι επιθυμούν μία αστεία φωτογραφία βγάζοντας τα κεφάλια τους από τις οπές των ματιών του γλυπτού, κάτι που με ανάγκασε να σταθώ αρκετή ώρα περιμένοντας να βρω τη στιγμή με το μεταλλικό κεφάλι μόνο του.
Ακριβώς πάνω από τον Έρωτα Δεσμώτη ορθώνεται ένας πανύψηλος πύργος με ρολόι. Ο εβδομήντα μέτρων πύργος είναι απομεινάρι του Παλιού Δημαρχείου της πόλης, το οποίο είχε χτιστεί τον 14ο αι. Ενώ υπερτερεί το κεραμυδί χρώμα, στη μία του πλευρά υπάρχουν μαρμάρινα υπολείμματα, τα οποία φανερώνουν την κομψή όψη του υπολοίπου κτιρίου που δυστυχώς δε σώζεται. Σε κάποια σχέδια που είδα στο Εργοστάσιο του Σίντλερ, παρατήρησα τις προθέσεις των ναζί, οι οποίοι ήθελαν να ενώσουν τον πύργο με την Αίθουσα των Υφασμάτων, κάτι που ευτυχώς δεν υλοποίησαν. Τι πιο όμορφο να απολαμβάνει κανείς τον πρωινό του καφέ, κάτω από τη σκιά ενός τεράστιου πύργου και με φόντο την τεράστια πλατεία της παλιάς πόλης.
Διασχίζοντας τη νότια πλευρά της πλατείας, συναντήσαμε τη χιλιόχρονη μικρή εκκλησία του Αγίου Adalbert ή του Αγίου Wojciech, η οποία υπήρξε τόπος λατρείας των εμπόρων που ταξίδευαν εκεί από όλη την Ευρώπη. Σήμερα λειτουργεί κι ως χώρος συναυλιών κλασσικής μουσικής.
Τελευταία στη περιήγηση αφήνω τη γοτθική εκκλησία της Αναλήψεως της Παναγίας που δεσπόζει στην βορειοανατολική άκρη της πλατείας. Το ψηλότερο καμπαναριό έχει 81 μέτρα ύψος και 69 μέτρα το μικρότερο. Η ιδιαιτερότητα αυτού του κτίσματος είναι πως όλους τους αιώνες που πέρασαν υπήρξαν σημαντικές επεμβάσεις με επιρροές της κάθε περιόδου, μ' αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε ένα εξαιρετικό μείγμα διάφορων καλλιτεχνικών ρευμάτων αυτών των εποχών. Από όποιο σημείο κι αν το παρατηρήσεις, θα βρεις και κάτι διαφορετικό που θα σου κεντρίσει την προσοχή. Η κομψή προέκταση της κεντρικής πύλης, τα πανύψηλα βιτρό παράθυρα στα πλάγια και το ηλιακό ρολόι, καθώς και η μικρή πλατεία της εκκλησίας με το άγαλμα που έφτιαξε ένας μεσαιωνικός σπουδαστή της πόλης.
Η βασιλική δεν εντυπωσιάζει όμως μόνο με την όψη της αλλά και με τον εσωτερικό της διάκοσμο. Υπέροχα ξυλόγλυπτα κι εντυπωσιακές τοιχογραφίες. Μαγνητίζει αμέσως το έντονο μπλε φόντο που ο οδηγεί το βλέμμα μέχρι το φημισμένο πεντάπτυχο του Veit Stoss, το οποίο έχει ύψος 13μέτρα και πλάτος 11 μέτρα, και κατασκευάστηκε από το 1477 έως το 1489 . Είναι το μεγαλύτερο και σημαντικότερο του είδους του από τον μεσαίωνα, κάτι που ώθησε τους Γερμανούς να το κλέψουν. Το επέστρεψαν όμως το 1946.
Αυτό όμως που με συγκίνησε πολύ στην μεγάλη πλατεία είναι πως κάθε μία ώρα, ένας σαλπιγκτής σαλπίζει το σινιάλο Hejnał mariacki, το οποίο διακόπτεται απότομα, σε ανάμνηση του σαλπιγκτή που σκοτώθηκε τον 13ο αιώνα όταν σήμανε συναγερμό στην πόλη για να ειδοποιήσει τους κατοίκους ότι εισέβαλαν οι Μογγόλοι. Μία παράδοση που ξεκίνησε από τον 14ο αιώνα και κρατάει μέχρι σήμερα.
Φεύγοντας από την Κρακοβία, σκεφτόμουν μες στο αεροπλάνο πως δε πρόλαβα να τα δω όλα παρ'όλο που η πόλη είναι αρκετά μικρή. Πολλά μουσεία έμειναν στην άκρη και κάποιες εκκλησίες που ήθελα να δω δεν τις πρόλαβα. Αν όμως καταφέρω να την επισκεφθώ ξανά, θα επιδιώξω να ακούσω Σοπέν και τους υπόλοιπους κλασικούς σε κάποιο από τα κονσέρτα που πραγματοποιούνται μέσα στις εκκλησίες. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου