Τρίτη 1 Αυγούστου 2017

Η Αλίκη στις Πόλεις (1974)


Για μία ακόμη φορά βρέθηκα στην ταράτσα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος για να παρακολουθήσω παλιό καλό κινηματογράφο. Η Αλίκη των Πόλεων του Βιμ Βέντερς είναι ένα έργο θρύλος στην κατηγορία των road movies, την οποία και είχα αρκετό καιρό στη λίστα των ταινιών που ήθελα να δω κάποια στιγμή. Ίσως αυτή η αναμονή να κράτησε τόσο ώστε να απολαύσω τελικά το έργο σε θερινό. Κι ευτυχώς που ήρθαν τελικά έτσι τα πράγματα. Όμως όλα αυτά τα χρόνια αναμονής κι οι καλές κριτικές που είχα διαβάσει, μου είχαν δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες για το έργο αυτό, τις οποίες τελικά δεν μου τις ικανοποίησε όσο θα θελα. 
Η ιστορία ξεκινάει με έναν μοναχικό δημοσιογράφο-φωτογράφο, ο οποίος γυρίζει όλην την Αμερική, αναζητώντας έμπνευση για να γράψει. Αντί όμως να γράφει, προτιμούσε να φωτογραφίζει, παρ' όλο που το αποτέλεσμα δεν τον ικανοποιούσε διότι η φωτογραφική μηχανή δε κατάφερνε να αποτυπώσει πιστά αυτά που ο ίδιος έβλεπε μπροστά του. Αυτό όμως που τον έκαιγε περισσότερο ήταν η μοναξιά. 
Μετά από τέσσερις βδομάδες περιπλανήσεων, επιστρέφει στην Νέα Υόρκη κι αποφασίζει να γυρίσει στην Γερμανία. Στο αεροδρόμιο συναντά μία μητέρα με την κόρη της που αναζητούν θέσεις στην ίδια πτήση. Μία απεργία θα τους καθηλώσει για ένα ακόμη βράδυ στην Αμερική. Όσο χρειάζεται δηλαδή για να αλλάξει η ζωή του. 
Η μητέρα εξαφανίζεται το επόμενο πρωί ζητώντας από τον δημοσιογράφο να συνοδεύσει την κόρη της μέχρι την Ευρώπη, δίνοντάς του την υπόσχεση πως θα τους συναντήσει εκεί τις επόμενες μέρες. Όμως η άφιξή της όλο και καθυστερεί. Έτσι οι δυο τους αποφασίζουν να ξεκινήσουν ένα ταξίδι στην Γερμανία αναζητώντας στα τυφλά τη γιαγιά της μικρής. 
Ο δημοσιογράφος βασίζεται στην μνήμη της Αλίκης, η οποία προσπαθεί να συνθέσει το παζλ των θολών της αναμνήσεων. Ταξιδεύουν από την μία πόλη στην άλλη αναζητώντας ένα στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει στο θυμικό της μικρής. Τα εμπόδια και τα αδιέξοδα που συναντούν μπροστά τους, τους φέρνουν πιο κοντά, δημιουργώντας μια ζεστή φιλία μεταξύ δυο αγνώστων ανθρώπων.


Είναι εντυπωσιακό το πως ξυπνάει το πατρικό ένστικτο ενός συνειδητοποιημένου ανθρώπου, όταν στα χέρια του κρέμεται η τύχη ενός παιδιού. Ο πρωταγωνιστής αρχικά είναι τελείως αδιάφορος και κλειστός με την μικρή. Όμως ο δυναμισμός κι η απρόσμενη ωριμότητά της, θα σπάσουν το κέλυφος που τον κρατάει εγκλωβισμένο στον εαυτό του. Ένας νέος κώδικας επικοινωνίας θα χτιστεί μεταξύ τους, προσφέροντας μία ισορροπία στο ηλικιακό τους χάσμα. Είναι εντυπωσιακή η εναλλαγή των συναισθημάτων και των συμπεριφορών που προξενείται κατά την διάρκεια της ταινίας. Μέχρι που στο τέλος, η μικρή Αλίκη γίνεται η πηγή έμπνευσης που αναζητούσε καιρό ο μοναχικός πρωταγωνιστής. 
Άκρως συγκινητική είναι η ανάγκη της μικρής για πατρική στοργή. Μετά από μία δυσάρεστη κατάληξη αποφασίζουν να κολυμπήσουν σε ένα ποτάμι. Καθώς λιάζονται στο γρασίδι, η Αλίκη ρωτάει το δημοσιογράφο αν θα μπορούσε να είναι ο πατέρας της κι αμέσως αναρωτιέται αν φαίνονται στους γύρω τους ως πατέρας-κόρη. 
Η ταινία δε ξεχωρίζει τόσο για το σενάριο όσο για τις εκπληκτικές ερμηνείες τόσο του μοναχικού δημοσιογράφου (απ' όσο θυμάμαι δεν αναφέρεται πουθενά το όνομά του) όσο και της πιτσιρίκας που υποδύεται την Αλίκη. Υπέροχες οι σκηνές που ο Βέντερς παίρνει κοντινά πλάνα στο κουρασμένο της προσωπάκι καθώς αναζητά το σπίτι της γιαγιάς της μέσα στις γερμανικές πόλεις. Εντυπωσιακό το βλέμμα της αλλά κι η καθαρότητα της φωνής της. Από τους λίγους παιδικούς ρόλους που πραγματικά λάτρεψα. 
Επίσης εντυπωσιάστηκα από τα πρωτοποριακά πλάνα του Βιμ Βέντερς, ειδικά αυτά μέσα στις μεγάλες πόλεις, όπως με τους ουρανοξύστες στην Νέα Υόρκη και το υπέργειο μετρό σε μία γερμανική πόλη. Το ίδιο ενδιαφέρουσα είναι κι η μουσική επένδυση της ταινίας, κάτι για το οποίο ποτέ δεν μας έχει αφήσει παραπονεμένους ο Γερμανός σκηνοθέτης.


Αυτό που θα κρατήσω από την ταινία, είναι η σκηνή που η Αλίκη ζητάει να βγάλει φωτογραφία τον δημοσιογράφο. Εκείνος της δίνει την φωτογραφική μηχανή και στήνεται να τον φωτογραφίσει. "Θέλω να δεις τον εαυτό σου έτσι όπως σε βλέπω εγώ" του λέει και του δίνει την φωτογραφία. Είναι η στιγμή που αρχίζει το δέσιμο των δυο προσώπων της ιστορίας. Χτίζονται οι γέφυρες επικοινωνίας. Αλλά το κυριότερο είναι πως τα δυο αυτά πρόσωπα συνειδητοποιούν πως είναι ένα. Κι αυτό πραγματοποιείται με έναν εκπληκτικό τρόπο. Συμβαίνει μέσα από το παιχνίδι των αντανακλάσεων πάνω στην φωτογραφία που ενώνει τα δυο πρόσωπα. Από τις πιο έξυπνες, πρωτοποριακές και ποιητικές στιγμές του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. 
Η Αλίκη των Πόλεων σε συνδυασμό με τα δροσερά μελτεμάκια του καλοκαιριού, μου πρόσφεραν μία γλυκιά κινηματογραφική βραδιά μες στη θέρμη της πόλης. 

Βαθμολογία: 7/10

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου