Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2017

Μπέλφαστ, η διχασμένη πόλη του βορρά




Η μεγάλη λίστα ταινιών που έχω δει για τους πολέμους που συγκλόνισαν την Ιρλανδία, έκανε το Μπέλφαστ να φαντάζει στο μυαλό μου ως ένα πολύτιμο "μήλον της Έριδος" μεταξύ Ιρλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου για το οποίο χύθηκε αρκετό αίμα και φούντωσε ένα μίσος το οποίο διατηρείται μέχρι σήμερα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα για μένα να γίνει το Μπέλφαστ ένας ποθητός προορισμός, ο οποίος όχι μόνο πραγματοποιήθηκε αλλά τον έζησα και σε έντονο βαθμό. Οπότε επιτρέψτε μου να ξεκινήσω τη συγκεκριμένη φωτογραφική βόλτα από ένα γεγονός που θα μου μείνει αξέχαστο.
Στο Μπέλφαστ μένει ένας δικός μου άνθρωπος, ο οποίος μας βοήθησε να δούμε μέρη που υπό άλλες συνθήκες θα προσπερνούσαμε και θα τα χάναμε. Ένα απ' αυτά είναι η φημισμένη περιοχή Falls Roads, ένα από τα πιο επικίνδυνα μέρη της Ευρώπης σήμερα. Στη γειτονιά αυτή χτυπάει ακόμη η καρδιά της Ιρλανδίας παρ' όλο που είναι περιτριγυρισμένη από γειτονιές φανατισμένων βρετανόφιλων κατοίκων.
Η εναλλαγή των θρησκευτικών και εθνικών ιδεολογιών είναι έντονη. Διασχίζοντας δρόμους γεμάτους σημαίες του Ηνωμένου Βασιλείου καταλήξαμε στο τείχος που χώριζε για δεκαετίες καθολικούς με προτεστάντες. Αν περιπλανηθείς στο δρόμο αυτό είναι πολύ πιθανό να δεχτείς επίθεση ή από Ιρλανδούς ή από Βορειοϊρλανδούς. Οι πρώτοι διότι δε θέλουν να μετατραπεί ένας τόπος πρόσφατων μαχών σε τουριστικό θέρετρο κι οι άλλοι για προβοκάτσια εις βάρος της ιρλανδικής κοινότητας.
Καθώς φτάναμε στη περιοχή με συμβούλευσαν να κρύψω την φωτογραφική μηχανή για να μη δίνουμε στόχο, όπως κι έκανα. Εξάλλου αυτό που είδα με τα μάτια μου δύσκολα θα μπορούσε να αποτυπωθεί σ' έναν φακό. Ο φανατισμός και το μίσος ήταν διάχυτο στον αέρα κι η ατμόσφαιρα έδειχνε ηλεκτρισμένη ακόμη και κατά τη διάρκεια ενός σαββατιάτικου απογεύματος. Όπως έμαθα κατά τη διάρκεια της διαδρομής είναι καθημερινό φαινόμενο τα μαχαιρώματα, οι προπηλακισμοί κι οι εκρήξεις βομβών.
Όταν φτάσαμε όμως στο Τείχος με τα πολιτικοποιημένα γκράφιτι, αισθανθήκαμε μία ηρεμία η οποία μας αναθάρρησε να βγούμε για να τα φωτογραφίσουμε. Εκείνη τη στιγμή που περπατούσαμε κατά μήκος του τείχους, εμφανίστηκαν δύο τύποι με μαύρες κουκούλες, οι οποίοι φωτογράφιζαν κι εκείνοι με τη σειρά τους το τείχος. Τους αγνοήσαμε πιστεύοντας πως είναι επισκέπτες. Όταν όμως στάθηκα δίπλα σε ένα γκράφιτι για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ιρλανδών, ο ένας έκανε έναν μορφασμό δυσανασχέτησης και κινήθηκε απειλητικά προς το αμάξι. Τελευταία στιγμή όμως το προσπέρασε και κρύφτηκε μαζί με τον άλλον πίσω από κάποιες διαφημιστικές πινακίδες. Έχοντας προηγηθεί μία βδομάδα πριν ένα αντίστοιχο περιστατικό επίθεσης σε αυτοκίνητο, αναγκαστήκαμε να φύγουμε αμέσως. Προσπερνώντας με γκάζι από το σημείο των διαφημιστικών πινακίδων, παρατηρήσαμε πως οι δυο τύποι στέκονταν κρυμμένοι πίσω απ' αυτές κι ανέμεναν.
Τι είναι αυτό όμως που έχει κάνει το Μπέλφαστ να θεωρείται επικίνδυνη πόλη μέχρι σήμερα;
Εκτός του ότι είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νησιού, υπήρξε κι ένα από τα ιστορικά κέντρα της βιομηχανικής επανάστασης, κάτι που το καθιστά μέχρι σήμερα ως μία σημαντική βιομηχανική πόλη όπου εδρεύουν βιομηχανίες λινών, καπνοβιομηχανίες, μονάδες παραγωγής σχοινιών και φυσικά αρκετά ναυπηγία, με ιστορικότερο το Harland and Wolff που κατασκεύασε τον θρυλικό Τιτανικό.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η πόλη αυτή να διεκδικηθεί κι από την Ιρλανδία (η οποία πλέον έχει περιοριστεί στον πρωτογενή τομέα) κι από το Ηνωμένο Βασίλειο για ευνόητους λόγους.
Σπέρνοντας οι Βρετανοί έριδες μεταξύ των Ιρλανδών, τους οδήγησαν σε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος ολοκληρώθηκε με την διχοτόμηση του νησιού. Αυτό είχε ως συνέπεια ένα υπολογίσιμο κομμάτι των κατοίκων του Μπέλφαστ, να ξεκινήσει μεγάλους αγώνες κι εξεγέρσεις διαρκείας απαιτώντας την επανένωση τους με το υπόλοιπο νησί. Τα πνεύματα ηρέμησαν κάπως την περασμένη δεκαετία, με τον βρετανικό στρατό να αποχωρεί από τους δρόμους της πόλης το 2005. Όμως το επερχόμενο Brexit έχει αρχίσει να φουντώνει πάλι τους κατευνασμένους πόθους για επανένωση.
Στη πόλη φτάσαμε με το τραίνο. Μία διαδρομή δύο ωρών παράλληλα με την ανατολική ακτογραμμή της Ιρλανδίας. Διασχίσαμε παραλίες που δεν είχαν τα ζωντανά χρώματα που έχουν οι δικές μας. Σταματήσαμε σε διάφορες μικρές κωμοπόλεις που είναι διάσπαρτες και προσπεράσαμε αρκετές βαλτώδεις περιοχές, μέχρι τα ηχεία του βαγονιού μας πληροφορήσουν πως φτάσαμε στην πρωτεύουσα της Βόρειας Ιρλανδίας.
Η πρώτη εικόνα που αντικρίσαμε ήταν μία άχρωμη ζώνη με επαναλαμβανόμενες πολυκατοικίες και γυάλινους επιχειρηματικούς πύργους (00:05-00:14). Κοντά στο σταθμό υπήρχε μία κλειστή αγορά με παραδοσιακά προϊόντα. Μου έκαναν μεγάλη εντύπωση τα θαλασσινά τους. Ψάρια μεγάλου μεγέθους με σκούρα χρώματα και καβούρια με μακρόστενα πόδια κι επικίνδυνες δαγκάνες που έχασκαν ενάντια σε κάθε χέρι που ενδιαφερόταν να τα αγγίξει. Ήταν πρώτη φορά που δεν με δελέαζε ένα ψαρικό στο να το βάλω σε μία σχάρα και να το φάω.
Από κει πήγαμε στο λιμάνι το οποίο είναι χωρισμένο σε αρκετές ζώνες. Σε μία απ' αυτές βρίσκεται το μουσείο του Τιτανικού (00:15-01:12). Ένα σύγχρονο κτίριο το οποίο προσπαθεί να μοιάσει στην όψη ενός απειλητικού παγόβουνου. Έχει στηθεί κοντά στο ναυπηγείο που κατασκευάστηκε ο Τιτανικός, όπου στέκουν μέχρι σήμερα οι δυο μεγάλοι γερανοί που χρησιμοποιήθηκαν εκείνην την εποχή, οι οποίοι εξαιτίας του διαφορετικού τους μεγέθους έχουν ονομαστεί "Δαβίδ και Γολιάθ". Καθώς μικρός ήμουν λάτρης του μοντελισμού, ενθουσιάστηκα βλέποντας σε μία δεξαμενή δύο παλιά μοντέλα πλοίων της εταιρίας. Πιθανότατα την χαρά που αισθάνθηκα να την ένιωσαν κι άλλοι μ' αποτέλεσμα να στηθεί σε μία πλατεία ένα ομοίωμα μοντελισμού του Τιτανικού, έτσι ακριβώς όπως θα το βγάζαμε από το κουτί λίγο πριν το συναρμολογήσουμε (01:08). Το βρήκα ως ένα από τα πιο έξυπνα σύγχρονα γλυπτά που έχω συναντήσει σε ταξίδια μου.
Από εκεί περπατήσαμε προς το κέντρο της πόλη περνώντας πάνω από μία καλαίσθητη γέφυρα, η οποία μας έβγαλε στην πλατεία με το Big Fish (01:24-01:43). Το Μεγάλο Ψάρι ή αλλιώς ο Σολωμός των Γνώσεων, είναι ένα σύγχρονο γλυπτό δέκα μέτρων του οποίου η επιφάνεια είναι ένα μωσαϊκό γεμάτο κεραμικά θραύσματα. Φτάνοντας πιο κοντά είδα πως το κάθε κομμάτι απεικόνιζε μία φωτογραφία, ένα σχέδιο ή κάποιο κείμενο. Απ' ότι έμαθα αναφέρεται στην ιστορία της πόλης, βασισμένο σε πηγές που προήλθαν από το μουσείο Ulster. Σκοπός του έργου ήταν η μετατροπή του γλυπτού σε μία χρονοκάψουλα που θα διατηρήσει εικόνες, πληροφορίες, ιστορίες και ποίηση της πόλης του Μπέλφαστ.
Από εκείνο το σημείο ξεκινάει κι η ομορφότερη περιοχή της πόλης, η Cathedral Quarter (04:14-06:20), η οποία είναι μία μεγάλη περιοχή με παλιά και καλαίσθητα κτίρια, γεμάτη πεζόδρομους και σοκάκια με όμορφες μπυραρίες και καλά κρυμμένα εστιατόρια. Ξεχωρίζει το μνημείο Albert Memorial Clock, ένας μεγάλος πύργος-ρολόι, παρόμοιος με το Big Ben του Λονδίνου μόνο που στο Μπέλφαστ, ο πύργος αυτός γέρνει αισθητά κι επικίνδυνα (01:44-01:58). Στην περιοχή αυτή βολτάραμε λίγο πριν αναχωρήσουμε από το Μπέλφαστ. Ήταν ο πιο όμορφος επίλογος για να κλείσει η περιπλάνησή μας στην πόλη. Ο καιρός ήταν υπέροχος και τα στενά ήταν γεμάτα κόσμο και μουσική. Με μία μπύρα ο καθένας στο χέρι, συζητούσαν, χαριεντίζονταν γελώντας δυνατά και τραγουδούσαν. Σου έφτιαχνε τη διάθεση και σου έπαιρνε μακριά τη κούραση. Σε εκείνη τη συνοικία ενθουσιάστηκα με τα καλαίσθητα και μεγάλων διαστάσεων γκράφιτι. Το ένα ήταν πιο όμορφο από το άλλο, αν κι εγώ κόλλησα με την φάτσα ενός σκύλου που με κοιτούσε περίεργα και παιχνιδιάρικα.
Λίγο πιο έξω από το κέντρο της πόλης βρίσκεται το φημισμένο Queen's University (02:00-02:42) το οποίο χτίστηκε το 1845 και ξεκίνησε την λειτουργία του το 1849. Επιβλητικό με ένα έντονο κόκκινο χρώμα στη πρόσοψή του, έκανε αισθητή την κυρίαρχη παρουσία του στην ευρύτερη περιοχή η οποία θεωρείται ως η πολιτιστική γειτονιά της πόλης γεμάτη σινεμά, θέατρα κι εκθεσιακούς χώρους. Το πανεπιστήμιο ήταν άδειο κι έτσι δε καταφέραμε να νιώσουμε τον φοιτητικό παλμό. Περιπλανηθήκαμε στους άδειους του διαδρόμους και στην εσωτερική του αυλή, η οποία ήταν πλούσια σε γλυπτά. Στα πλάγια του πανεπιστημίου, βρήκαμε ένα μικρό σινεμά που προβάλλει κυρίως ευρωπαϊκές ταινίες. Μία απ' αυτές ήταν κι ο Αστακός του Λάνθιμου, η οποία μάζεψε ολόκληρο το ελληνικό στοιχείο της πόλης, το οποίο όμως δεν άντεξε να δει ολόκληρη την ταινία. Από τα μισά της προβολής, η αίθουσα είχε αδειάσει καθώς ο κόσμος προτίμησε μία δροσερή μπύρα και μία καλή συζήτηση από μία δίωρη αποθέωση της δηθενιάς.
Επίσης δίπλα στο πανεπιστήμιο βρίσκεται κι ένας όμορφος βοτανικός κήπος, ανοιχτός όλη την ώρα στο κοινό. Περπάτησα μέσα στους διαδρόμους του και σταματούσα σε κάθε φυτό που μου τραβούσε την περιέργεια. Αυτό που διαπίστωσα ήταν πως οι κάτοικοι της πόλης έχουν μία ιδιαίτερη σχέση με τα φυτά και τα λουλούδια.
Αυτό όμως που μ' ενθουσίασε στην πόλη ήταν το εντυπωσιακό δημαρχείο, ένα από τα ομορφότερα που έχω συναντήσει μέχρι στιγμής στα ταξίδια μου (02:58-.04:13). Το δημαρχείο χτίστηκε στη θέση ενός παλιού σημαντικού κέντρου συναλλαγών. Τα σχέδια για το κτίριο έγιναν το 1888 κι η κατασκευή του ξεκίνησε δέκα χρόνια μετά. Ήταν δώρο από την βασίλισσα Βικτώρια για την ταχεία ανάπτυξη της πόλης στο χώρο της βιομηχανίας. Μάλιστα τότε το Μπέλφαστ είχε ξεπεράσει και σε πληθυσμό το Δουβλίνο. Το κτίριο είναι πλούσιο σε μπαρόκ αναγεννησιακό ρυθμό και στις γωνίες του δεσπόζουν τέσσερις πύργοι, οι οποίοι είναι 53 μέτρα ύψος. Η επιβλητικότητα που προσφέρει τη μέρα μετατρέπεται σε αποθέωση με τον βραδινό του φωτισμό. Λίγο πριν φύγουμε από την πόλη, στάθηκα αρκετή ώρα στα κάγκελά του προαυλίου χώρου του και θαύμαζα τις λεπτομέρειες που αναδείκνυε το κτίριο κάτω από τον νυχτερινό ουρανό. Αυτό που κέρδιζε περισσότερο την προσοχή ήταν ο τυρκουάζ τρούλος που έλαμπε τόσο την μέρα όσο και την νύχτα.
Φεύγοντας βράδυ πια από το Μπέλφαστ προσπαθούσα να καταλάβω αν αυτή η πόλη μου άρεσε ή όχι. Η αλήθεια είναι πως η διχόνοια που επικρατεί στους κατοίκους της έχει περάσει και στο πολεοδομικό κι αρχιτεκτονικό κομμάτι της πόλης. Από εκεί που είναι ένα καθαρά βιομηχανικό τοπίο, μεμιάς μετατρέπεται σε μία καλαίσθητη μπαρόκ πόλη. Επίσης οι γυάλινοι πύργοι του λιμανιού γρήγορα εναλλάσσονται σε στενά σοκάκια με όμορφα γκράφιτι. Κι εκεί που όλοι μαζί απολαμβάνουν την ιρλανδέζικη μπύρα με μουσικές και χαμόγελα, λίγο πιο κάτω πέφτουν βροχή οι απειλές, τα μαχαιρώματα κι οι τυφλές βόμβες.
Το Μπέλφαστ είναι σίγουρα ένας προορισμός που αξίζει να αφιερώσει κανείς λίγες μέρες για να καταφέρει να πιάσει κάτι από τον περίεργο σφυγμό της κοινωνίας. Ένα σφυγμό τελείως διαφορετικό από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις. Έναν σφυγμό που κρατάει τον καθέναν σε διαρκή ετοιμότητα, κάτι που τον βοηθάει να ζει την κάθε στιγμή έντονα κι ηδονικά.
Κλείνοντας θα θελα να ευχαριστήσω μέσα από την καρδιά μου την πολυαγαπημένη μου Βούλα για την υπέροχη βόλτα που μας πρόσφερε στο Μπέλφαστ.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου