Κυριακή 12 Ιουλίου 2015

"Χαράζοντας" την μνήμη...



Μόνη μας πατρίδα είναι η μνήμη. Κι όταν θα 'χουμε χάσει τα πάντα, εκείνη είναι που θα μας δώσει δύναμη να σηκωθούμε ξανά στα πόδια μας και να πατήσουμε γερά. Άτυχοι όσοι δεν έχουν αναγνωρίσει την σημασία της και καταδικασμένοι όσοι φθονούν την δύναμή της. Μεγάλο σεβασμό όμως αποκτούν όσοι γίνονται φύλακές της κι άξιοι όσοι την μεταβιβάζουν στους συνανθρώπους τους.
Ο εικαστικός-χαράκτης Χρήστος Αγγελόπουλος είναι ένας απ' αυτούς τους ανθρώπους. Γνώστης της μνήμης και λάτρης της Ιστορίας, επέλεξε τη συγκεκριμένη θεματολογία στην διπλωματική του εργασία, στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Τιμώντας τις ρίζες του από την Τζιά, δημιούργησε έναν εσωτερικό χώρο βασισμένο στη ξερολιθιά αυτού του τόπου. Την πιο απλοϊκή οικοδόμηση η οποία κέρδισε την αιωνιότητα χάρης στο μεράκι και την αγάπη ανθρώπων άλλων εποχών που έχτιζαν σπίτια με προσωπικότητες και με απώτερο σκοπό τη φροντίδα και την προστασία των οικογενειών τους.


Το γήινο χρώμα της ξερολιθιάς αναδεικνύει τη ζεστασιά της αιγαιοπελαγίτικης φιλοξενίας και παράλληλα λειτουργεί ως στερεό έδαφος στο οποίο θα πατήσουμε με ασφάλεια για να πορευτούμε προς το μέλλον. Εκτίμησα πολύ την επιλογή της Τζιά για αφετηρία αυτού του ταξιδιού. Η καταγωγή είναι δυνατό όπλο στην μοναχική πορεία της αυτογνωσίας και της συνύπαρξης με τους συνανθρώπους μας.
Έχοντας τα παραπάνω εφόδια, ο δημιουργός πορεύεται σε τρεις πόλεις που φέρουν μακρά και ιστορική μνήμη, την πόλη των Αθηνών, την Αλεξάνδρεια και την Κωνσταντινούπολη. Πάνω στο πολεοδομικό σχήμα των συγκεκριμένων πόλεων, χαράζει την μοναχική του πορεία, προσθέτει στίχους του Καβάφη και σκέψεις που το πρόσφερε το βιβλίο του Ι.Καλβίνο "Οι Αόρατες πόλεις" και σχηματίζει μορφές εννοιολογικές εμπνευσμένες από την ενέργεια αυτών των τόπων. Πάνω σ' αυτό ο Χρήστος Αγγελόπουλος αναφέρει πως αφέθηκε στην προτροπή του Καλβίνο, να έρθει σε επαφή με τις πόλεις ως ένας περιηγητής, και με ακονισμένες τις αισθήσεις να τις αναγνώσει σαν ένα βιβλίο.
Όλα αυτά δημιουργούν έναν νέο κώδικα επικοινωνίας, μία νέα γλώσσα που συνδέει το παρελθόν με το παρόν, θέτοντας έτσι τις βάσεις για ένα καλύτερο μέλλον.
Με τη βοήθεια της μνήμης και της γνώσης, το μέλλον φαντάζει πιο φωτεινό κι αισιόδοξο. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν η επιλογή του μπλε και του γαλάζιου σε λευκό φόντο για να προσδιοριστεί η συγκεκριμένη αισιοδοξία.


Αυτό που με εντυπωσίασε στη δουλειά του Χρήστου Αγγελόπουλου ήταν ο νέος τρόπος έκφρασης που επινόησε, αυτός της ψυχογεωγραφίας. Κατάφερε να προσεγγίσει τις αντιδράσεις των πέντε αισθήσεων μέσα σε κλειστούς χώρους αλλά και σε ανοιχτές πόλεις. Αυτό όμως που με άγγιξε ακόμα πιο πολύ είναι η ποίησή του. 


Αγραυλος 

Μονοπάτια χαραγμένα στ' όνειρο
κι ανάσα βαθαίνει.
Ξάφνου το βλέμμα γίνεται πατρίδα
λέξεις σμιλεμένες από
πόνο και
δάκρυ.
Λέξεις που στεγάζουν ίχνη ενός κόσμους
νοτισμένου από
σκιές

Η πόρτα μισάνοιχτη,
βελούδινο σκοτάδι,
με τυλίγει.
Τοίχοι ορθώνονται,
στέκουν και ψιθυρίζουν,
προσευχές,
λυγμούς,
γέλια.

Ώχρες αγκαλιασμένες με καμπύλες,
σε χορό εκστατικό.
Ψίθυροι σοβά φανερώνουν,
μορφές αγαπημένες.
Χρόνια που εισβάλλουν,
στιγμές που πιάνονται,
στον ιστό της επιθυμίας.

Βήματα βροντερά, 
βήματα απαλά, που θάλλουν στο σκοτάδι, 
φουντώνουν σαν θυμάρι στη γωνιά. 
Βλέμματα που κλείστηκαν πίσω απ' τα τζάμια,
βλέμματα που πέταξαν σαν ταξιδιάρικα πουλιά.

Σκοντάφτω σ' ένα πεσμένο ρήμα,
κείτεται το ρήμα
θέλω,
ξεραμένες κηλίδες γραμμάτων. 
Αύρα λιβανιού μουσκεύει,
τα χείλη μου, 
γίνομαι δάκρυ που κυλάει,
στο λουλακί ταβάνι.

Ολόγυρα σάρκα, 
πληγωμένη,
από αδέσποτα επίθετα.
Ανοίγω τη χούφτα μου, 
ξεπηδά ταπεινοσύνη.
Η γεωμετρία του δωματίου στενεύει,
ο χώρος με διαπερνά.

Σκύβω,
σκάβω το χώμα,
στο διάδρομο.
Η φλόγα αναδύεται,
παλεύει με τη σκιά, γλύφοντας ηδονικά
τους πέτρινους τοίχους.
Το φως από την πόρτα,
με τραβά
απ' το γιακά,
ρίχνοντάς με, στην αγκαλιά της Μνημοσύνης.

Χρήστος Αγγελόπουλος

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου