Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010

Γιάννης Μόραλης Άρτα 1916 - Αθήνα 20 Δεκεμβρίου 2009



Τις τελευταίες μέρες μιλάμε συνέχεια για τον άδικο θάνατο του Νίκου Κακαουνάκη. Ναι είναι κρίμα να πεθαίνει ένας άνθρωπος αλλά είναι κρίμα να γίνεται ντόρος για το θάνατο ενός ανθρώπου που δεν έχει προσφέρει και τίποτα ιδιαίτερο ενώ να αποσιωπάται ο θάνατος ενός ανθρώπου που έχει προσφέρει πολλά στην πατρίδα και μας έχει κάνει περήφανους και στο εξωτερικό. Και μιλάω για τον ζωγράφο Γιάννη Μόραλη ο οποίος άφησε την τελευταία του πνοή όταν έλειπα στο εξωτερικό και το έμαθα καθυστερημένα. Τώρα οι περισσότεροι και λογικό μου ακούγεται θα μου πείτε και ποιός είναι αυτός... Θα ξεκινήσω από τα βασικά που θα ξέρετε ή έστω θα χετε παρατηρήσει. Στο μετρό του Πανεπιστημείου πάνω από τις κυλιόμενες σκάλες που σε ανεβάζουν στο χώρο με τα εισητήρια υπάρχει ένα τεράστιο ανάγλυφο έργο του στον τοίχο. ΟΚ δε το χετε παρατηρήσει διότι μετακινήστε βιαστικά. Το ανάγλυφο που βρίσκεται στην πρόσοψη του ξενοδοχείου Χίλτον και όλος ο κόσμος σίγουρα έχει παρατηρήσει είναι επίσης δικό του.

Και ας έρθουμε στα πιο σοβαρά. Ο Γιάννης Μόραλης ήταν ο τελευταίος σπουδαίος ζωγράφος της περίφημης γενιάς του '30, με πολλές διακρίσεις και κυρίως αναγνώριση μιάς και το έργο το οποίο άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη δε θα σταματήσει ποτέ να θυμίζει πόσο μοντέρνο μπορεί να είναι το κλασικό.

Νιώθω πολύ μικρός για να μιλήσω γι' αυτόν τον ζωγράφο. Ευτυχώς όμως έχω τις απόψεις μεγάλων Ελλήνων γι' αυτόν και είναι η εξής:

Μάνος Χατζιδάκις: "Η τέχνη του Μόραλη εκφράζει με σύμβολα τον βαθύτερο καημό του γένους, την ήρεμη καρτερία του θανάτου, τη λιτή προσφορά της φρυγμένης γής"

Οδυσσέας Ελύτης: " Μ' ένα ολιγοψήφιο αλφάβητο στα χέρια του, όπου τα στοιχεία που επανέρχονται περισσότερο ειναι οι δύο αντίθετες καμπύλες, η ώχρα και το μαύρο, επέτυχε ο Μόραλης να μετατρέψει την ομιλία των πραγμάτων σε οπτικό φαινόμενο κατά τρόπο μοναδικό μέσα στη σύγχρονη ελληνική τέχνη."

Γιώργος Σεφέρης: "Όταν ο Μόραλης μου έδειξε τις ζωγραφιές του, κατάλαβα ότι μπορεί να μην υπάρχει διόλου αμάξι παρά μόνο δύο ελεύθερα άλογα, καλπάζοντας ανεξάρτητα σ΄ένα πράσινο λιβάδι. Κατάλαβα πως προκαλούσε έναν διάλογο..."

Μετά από αυτές τις απόψεις τι παραπάνω μπορώ να πω εγώ από ένα μεγάλο ευχαριστώ σε έναν από τους τελευταίους μεγάλους δασκάλους της Ελληνικής Τέχνης...

2 σχόλια:

  1. Ήθελα κι εγώ να γράψω κάτι για τον Μόραλη! Και ειλικρινά εκείνη τη στιγμή ετοίμαζα τη βαλίτσα μου και ξαφνικά είδα το νέο στην τηλεόραση και έπαθα ένα σοκ... Είναι και από τους αγαπημένους μου ζωγράφους. Το καλοκαίρι που μας πέρασε έκανε μία μεγάλη έκθεση στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο. Τί να πώ... απλά σε ευχαριστώ για αυτή την ανάρτηση. :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ναι γνώριζα για την έκθεση στην Άνδρο και την είχα επισκεφθεί... Δυστυχώς Ιωάννα (χρόνια πολλά και για την γιορτή σου) εκτιμούμε λάθος ανθρώπους στην Ελλάδα... Και δυστυχώς ο θάνατος αυτού του μεγάλου καλλιτέχνη πέρασε στα ψιλά γράμματα... Ευτυχώς που υπάρχουμε και εμείς και τον τιμούμε όσο μπορούμε. Τον ευχαριστούμε για την πλούσια του προσφορά στην ελληνική τέχνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή